Wat is een informatiebundel? Lees hier toelichtingen bij de CHECKLIST met overzicht te verzamelen documenten bij bedrijfsoverdracht

U stelt uw bedrijf te koop? U heeft eventueel al een geïnteresseerde kandidaat-koper op het oog? Welke informatie stelt u ter beschikking van de kandidaat-koper en hoe pakt u dat aan?

Maak gebruik van een Informatiebundel = een helder overzicht van alle financiële en niet-financiële aspecten van het over te nemen bedrijf. (Engelse term: Information Memorandum of kortweg IM)

OPMERKING Weet u welke informatie er publiek over uw zaak is gekend? Is deze informatie correct?

Voordat je je zaak te koop zet, is het zinvol om alvast alle publiek beschikbare informatie over uw zaak te verzamelen. Informatieleveranciers zoals Graydon bieden toegankelijke en gedetailleerde informatie over alle bedrijven in België. Een uitgebreid bedrijfsrapport bevat aan de ene kant statische informatie uit officiële bronnen, zoals bijvoorbeeld de jaarrekeningen en publicaties in het Staatsblad. Aan de andere kant vindt u er informatie in terug op basis van ervaringen met anderen (zogenaamde big data en community data). Graydon analyseert al deze gegevens en zet ze om naar inzichten in de vorm van eenvoudig te interpreteren scores (zoals kredietlimiet, betaalscore, rating, enz.).

Een voorbeeld bedrijfsrapport GRAYDON kan u downloaden via deze link.

Op basis van eerdere ervaringen werd een lijst samengesteld met 13 kenmerken van bedrijven met een verhoogd risico op faillissement.

Zorg ervoor dat je een sluitend verhaal hebt indien uw zaak op één van deze kenmerken negatief scoort.

Laat correcties aanbrengen indien er achterhaalde of foutieve meldingen zijn.

Maak de informatie die u ter beschikking stelt van de kandidaat-koper overzichtelijk

Checklist met overzicht te verzamelen documenten bij bedrijfsoverdracht voor kleine ondernemingen (eenmanszaak of vennootschap)

Checklist due diligence in het Engels (voor grotere ondernemingen)

TIP 1. Laat de kandidaat-koper vooraf een geheimhoudingsverklaring ondertekenen alvorens de informatiebundel ter inzage aan te bieden.

TIP 2. Hebt u de identiteit en de eigen middelen / kredietwaardigheid van de kandidaat-koper kunnen checken? Lees ook volgende praktijkgetuigenis

Er bestaan 3 vormen van bedrijfsoverdracht:

1. overdacht eenmanszaak

2. overdracht van de aandelen van de vennootschap

3. de verkoop van bepaalde activa (handelszaak) door de vennootschap

Voorbereiding samenstelling informatiebundel

1. Basisgegevens van uw onderneming:

Specifiek voor eenmanszaken: Maak een inventarislijst met alle materieel dat tot uw handelszaak behoort. (Schenk hierbij ook aandacht aan de zaken die u privé wenst te behouden)

De essentie van de overdracht van een handelszaak omvat de handelsbenaming, het logo, uitbatingsadres, precieze omschrijving van de activiteiten, de telefoon, de website, de domeinnaam, de uitrusting en de voorraden alsook de verderzetting van de handelshuur (eventueel verkoop van het bedrijfsgebouw).

Specifiek voor vennootschappen:

- aandeelhoudersregister (kijk de voorafgaande wijzigingen goed na)

- publicaties statuten (kijk na wie de vennootschap rechtsgeldig kan verbinden)

- gepubliceerde jaarrekeningen + eventueel detail tussentijdse cijfers

Geldig voor elk type overdracht:

- terreinen en gebouwen: kopie van de eigendomsaktes - Kijk vooraf na of de eigendommen vrij zijn van enige inschrijving, hypotheek of voorrecht

- machines en uitrusting : afschrijvingstabellen

- leverancierslijst (bij een eerste versie kan u een lijst bezorgen met enkel de cijfers, dus zonder de namen)

- klantenlijst (zelfde opmerking)

- lijst personeelsleden en hun arbeidsvoorwaarden (zelfde opmerking)

- inventarislijst van de voorraden

- lijst met "werken in uitvoering" (bijzonder van belang bij bouwbedrijven)

2. Specifieke kenmerken van uw onderneming

- Worden de bedrijfsgebouwen gehuurd op basis van een bestaande handelshuurovereenkomst?: kopie handelshuurovereenkomst (let op de looptijd en eventuele voorwaarden bij overdracht)

- Eventueel nieuwe handelshuurovereenkomst (bv indien u zelf de bedrijfsgebouwen bezit en deze niet mee overdraagt)

- Specifieke vergunningen: uitbatingsvergunning, milieuvergunning, bouwvergunning (schenk aandacht aan de geldigheidsduur en kijk na of de vergunningen kunnen overgedragen worden. In principe geen probleem bij overdracht aandelen, tenzij vergunningen ten persoonlijke titel werden verleend. )

- Kopie van alle lopende contracten (onderhoudscontracten, verzekeringspolissen, ook eventuele exclusiviteitscontracten etc.): bij aandelenoverdracht lopen deze in principe automatisch verder behalve de overeenkomsten die ten persoonlijke titel werden gesloten. Bij overdracht handelszaak wordt dit bij voorkeur telkens expliciet vermeld.

- Kopie van alle lopende kredietcontracten: zelfde uitgangspunt: bij een aandelenoverdracht worden de kredieten in principe verdergezet. Bij voorkeur wordt de kredietverstrekker wel in kennis gesteld. Extra aandachtspunt: Kijk vooraf na of er persoonlijke borgstellingen werden verleend of er waarborgen werden verstrekt op privé-eigendommen.

TIP Lees ter informatie ook het artikel over het onderscheid schulden en vorderingen bij overdracht handelszaak ten opzichte van overdracht aandelen

Bij overdracht van een eenmanszaak of verkoop van de handelszaak door vennootschap gaan de schulden en de bankkredieten in de regel niet mee over. De opbrengst van de verkoop kan hiervoor worden aangewend.

Bevoorrechte schulden zoals hypotheken zullen in elk geval worden terugbetaald met de opbrengst van de verkoop van het met hypotheek belaste onroerend. De notaris belast met het verlijden van de akte zal hierop toezien.

Bankiers met voorrecht “Pand Handelszaak” zullen slechts hun akkoord met de overdracht van de handelszaak verlenen nadat hun uitstaande kredieten zijn terugbetaald.
Tip: Het is verstandig de modaliteiten bij vervroegde terugbetaling voor een vrijgave hypotheek en/of inschrijving “Pand Handelszaak” vooraf op te vragen.

3. Cijfergegevens die de waardering staven

Onderbouw uw vraagprijs vanuit het perspectief van de koper!

Bekijk ook het webinar 'Hoe wordt de waarde van een onderneming bepaald?' (gratis en zonder registratie op Overnamemarkt te bekijken) met professor Laveren (AMS) Gebruik de gratis online UNIZO-waarderingstool voor inzage in de verschillende waarderingsmethoden voor overdracht aandelen.

De 3 meest voorkomende waarderingmethodieken zijn

(1) de substantiële methode = som van de waarde van alle activa (materiële activa zoals terreinen en gebouwen, machines en uitrusting, uitstaande klantenvorderingen, voorraden) aan hun actuele gebruikswaarde verminderd met de waarde van de schulden.Het resultaat levert het (gecorrigeerd) "eigen vermogen" of substantiële waarde.

(2) de economische methode = De waarde van de vennootschap wordt uitgedrukt als een veelvoud van de winst of cashflow. Welke winsten, cashflows werden er in het verleden behaald? Welke graad van zekerheid is er aan het behoud van deze geldstromen in de toekomst verbonden? Welke investeringen zijn hiervoor noodzakelijk?

(3) de marktmethode = Hierbij worden enkele kerncijfers van de onderneming vergeleken met dezelfde kerncijfers van vergelijkbare ondernemingen waar men de transactiewaarde wel van kent. Vaak wordt hiervoor de EBIT of EBITDA als maatstaf gehanteerd. Lees artikel EBIT en EBITDA ? Vaak gebruikt bij overnameonderhandelingen, wat is hun concrete betekenis?

(4) Financierbaarheid van de transactie als bijkomende toetsing van de overnameprijs:

- Kan de voorgestelde overnameprijs gefinancierd worden?

- Levert de onderneming voldoende vrije kasstroom om terugbetaling van een overnamefinanciering mogelijk te maken binnen een termijn van 5 tot maximaal 7 jaar?

- Wat zijn de investeringsbehoeften over de eerstvolgende 5 jaar? Is er voldoende buffer? Is er een overtuigend business plan?

Lees ook rubriek Financiering Kent u de 3 x 70 vuistregel bij overnamefinanciering?

4. De vijf vereiste attesten (certificaten)

U moet als overlater 5 (vijf) attesten voorleggen die bevestigen dat er geen enkele fiscale en/of sociale schuld verschuldigd is op het moment van de bedrijfsoverdracht. De certificaten zijn één maand geldig. Wacht niet tot het laatste moment om deze aan te vragen! Aanvragen dienen te gebeuren bij volgende instanties :

1. Attest geen belastingschulden (op te vragen bij de ontvanger van belastingen - Artikel 442bis WIB92; (belasting federaal) - voorbeeld aanvraagformulier
2.Attest geen BTW schulden (bij ontvanger van BTW - Artikel 93undecies WBTW)- voorbeeld aanvraagformulier
3.Attest geen RSZ schulden m.b.t tewerkgesteld personeel (bij de RSZ - Artikel 41quinquies RSZ-wet van 27 juni 1969) voorbeeld aanvraagformulier
4.Attest geen openstaande sociale bijdragen als zelfstandige (bij uw sociaal verzekeringsfonds - Artikel 16ter KB nr. 38 van 27 juni 1967 sociaal statuut de zelfstandigen) voorbeeld aanvraagformulier Liantis
5.Attest geen openstaande belastingschulden bij de Vlaamse Belastingadministratie. Artikel 3.12.1.0.14 Vlaamse Codex Fiscaliteit (belasting Vlaamse Gewest) voorbeeld aanvraagformulier