Wat betekent de meerwaardebelasting voor jou als ondernemer? (Bron: SBB)

Deze tekst is geschreven onder voorbehoud van eventuele wijzigingen in de definitieve wetteksten, die op dit moment nog niet beschikbaar zijn.

De essentie
Vanaf 1 januari 2026 betaal je 10% belastingen op de meerwaarde die je op financiële activa (en dus ook op aandelen) realiseert. Als ondernemer met een participatie van minstens 20% in je vennootschap, val je echter onder een voordeliger regime. Heb je zo’n ‘aanmerkelijk belang’, dan geniet je een vrijstelling voor de eerste 1.000.000 euro, en lagere tarieven tot 10.000.000 euro (daarboven betaal je 10%). Je hebt tijd tot en met 31 december 2026 om je aandelen te laten waarderen.

Meerwaardebelasting
De algemene regel is dat je vanaf 1 januari 2026 10% belastingen betaalt op de meerwaarde die je op financiële activa (en dus ook op aandelen) realiseert. Enkel de eerste 10.000 euro wordt vrijgesteld. Maak je van deze vrijstelling geen gebruik, dan komt daar gedurende vijf jaar telkens 1.000 euro per jaar bij (tot een maximum van 15.000 euro dus). Die vrijstelling geldt per persoon. Ben je dus samen met je echtgeno(o)t(e) eigenaar van de aandelen, dan genieten jullie samen van een vrijstelling van maximaal 30.000 euro.
De belastbare meerwaarde is gelijk aan de verkoopprijs min de aankoopprijs. Heb je de financiële activa via een schenking verkregen, dan is de meerwaarde gelijk aan de verkoopprijs min de initiële aankoopprijs die de schenker betaald heeft. Zie evenwel verder voor de bepaling van de belastbare meerwaarde op de aandelen van je eigen vennootschap.

Uitzondering voor ‘aanmerkelijk belang’
Heb je een ‘aanmerkelijk belang’ in een vennootschap, dan geniet je van een voordeliger regeling. Een aanmerkelijk belang is een participatie van minstens 20%. Je moet met andere woorden op het moment waarop je de aandelen verkoopt, minstens 20% van de aandelen in handen hebben om van het voordeliger regime te kunnen genieten. Familieleden kunnen hun aandelen niet bundelen om aan die 20% te komen. Elke verkopende aandeelhouder moet met andere woorden individueel aan 20% komen om recht te hebben op het verlaagd tarief.

Deze voordeliger regeling voor een aanmerkelijk belang houdt in dat je niet op de totale meerwaarde tegen 10% belast wordt. Tot 1.000.000 euro is de meerwaarde immers vrijgesteld van belasting. Vervolgens gelden er getrapte tarieven (die starten vanaf 1,25%). Pas vanaf een belastbare meerwaarde van 10 miljoen euro zal het tarief van 10% gelden. Goed om te weten is dat ook de aandelen van holdings en patrimoniumvennootschappen hieronder vallen. Bedraagt je participatie minder dan 20%, dan wordt de meerwaarde belast tegen 10% en heb je enkel recht op de vrijstelling van 10.000 euro (die eventueel tot 15.000 euro kan oplopen).

Let wel, deze aanmerkelijk belang regeling geldt enkel voor natuurlijke personen die de aandelen van de vennootschap bezitten, niet voor bijvoorbeeld de holdingvennootschap waarin ze zijn ondergebracht.

Vanaf wanneer?
De meerwaardebelasting zal van toepassing zijn voor alle meerwaarden op financiële activa die vanaf 1 januari 2026 gerealiseerd worden. Ook zal enkel de waardestijging die vanaf 1 januari 2026 ontstaan is, belastbaar zijn. De zogenaamde ‘historische meerwaarden’ tot en met 31 december 2025 blijven dus in principe vrijgesteld. Je moet op het moment van de verkoop met andere woorden kunnen aantonen welke waarde je aandelen hadden op 31 december 2025. Het (positieve) verschil tussen die waarde en de verkoopprijs, zal belastbaar zijn.

Hoe moet je de aandelen van je vennootschap waarderen?
Er is een wettelijke waarderingsmethode voorzien om de aandelen op 31 december 2025 te waarderen. De standaardmethode die toegepast zal worden is: (ebitda x 4) + eigen vermogen. EBITDA, ofwel Earnings Before Interest, Taxes, Depreciation, and Amortization, is een winstmaatstaf die de operationele prestaties van een bedrijf meet, zonder rekening te houden met rente, belastingen, afschrijvingen en waardeverminderingen.

Die methode is echter niet verplicht. Je kan dus ook een andere methode hanteren. Je zal uiteraard wel moeten kunnen aantonen dat je een aanvaardbare waarderingsmethode gebruikt hebt. Je kan die waardering overigens niet zelf maken. Dat moet gebeuren door een bedrijfsrevisor of een onafhankelijke accountant.

Om bijvoorbeeld de waarde van de aandelen van een vastgoedvennootschap te bepalen, is de wettelijk voorziene methode niet de meest geschikte. De ebitda van een vastgoedvennootschap is vaak immers relatief laag, terwijl de vennootschap mogelijk wel grote meerwaarden op haar activa realiseert. In dat geval is een andere methode dan ook meer aangewezen. Vaak is het dan ook beter om op basis van verschillende methoden een waardering te maken, en daarvan het gemiddelde te nemen.

Let wel, dit waarderingsverslag is niet bindend voor de fiscus. De fiscus kan met andere woorden de aangegeven meerwaarde betwisten, wanneer deze niet via de wettelijk voorziene methode gebeurd is.

Wanneer moet die waardering gebeuren?
Het startpunt voor de bepaling van de meerwaarde is zoals gezegd 31 december 2025. In principe zou je dus ten laatste tegen dan een waardering van je aandelen moeten hebben met het oog op een latere verkoop. Omdat het weinig realistisch is dat iedereen met een aanmerkelijk belang tegen dan een waardering kan laten maken, is voorzien dat je tot 31 december 2026 de tijd hebt om een waarderingsverslag te laten maken.

Waarmee moet je rekening houden?
Denk eerst goed na over wat je op termijn van plan bent met je vennootschap. Ben je nu al zeker dat je ze zal verkopen? Aan een derde of aan je eigen kinderen? Of zal je misschien de aandelen aan je kinderen schenken? Bij een schenking is geen meerwaardebelasting verschuldigd, maar mogelijk later wel wanneer de begiftigde de geschonken aandelen verkoopt. Stel dat je (een deel van) je aandelen aan je kinderen schenkt, waarna de ene de andere zal uitkopen, dan is de omvang van de participatie die verkocht zal worden belangrijk met het oog op de meerwaardebelasting. Wil je alle aandelen in één keer schenken of verkopen, of in stukjes gespreid over een langere termijn?

Je toekomstperspectief is van belang voor de manier waarop je je aandelen waardeert. Het lijkt misschien verleidelijk om nu te kiezen voor een waarderingsmethode die de waarde van je aandelen wat hoger inschat, om de latere meerwaarde zo klein mogelijk te maken. Maar als je dan later je aandelen uiteindelijk niet verkoopt maar aan je kinderen schenkt, kan je ze niet plots tegen een lagere waarde gaan schenken (de schenkbelasting wordt op de verkoopwaarde berekend).

Het is dus zeer belangrijk om een goede langetermijnvisie voor je vennootschap te ontwikkelen en deze te bespreken met je SBB-adviseur.

Meer weten?
Van zodra er meer info beschikbaar is, brengen we je daarvan zo snel mogelijk op de hoogte. We houden je ook op de hoogte wanneer we in het najaar infosessies over de meerwaardebelasting voor onze klanten organiseren. Meer informatie: https://www.sbb.be/nl/magazine/meerwaardebelasting-aandelen