Hoe een bedrijfsovername financieren? Van eigen vermogen tot externe middelen.(Bron: Deminor NXT)

Inleiding
Na het bepalen van de overnameprijs stelt zich de cruciale vraag: is de financiering haalbaar? Je hebt immers niet alleen kapitaal nodig om de deal te sluiten, maar ook om de activiteiten van het bedrijf verder te zetten. Het is zeldzaam dat alles wordt gefinancierd met eigen middelen. Gelukkig zijn er verschillende structuren en financieringsvormen om de overname soepel te laten verlopen, inclusief bancaire financiering.
Traditioneel maken we een onderscheid tussen twee structureren. Je koopt ofwel de aandelen van de vennootschap over (een aandelentransactie) of je neemt enkel de activiteiten, klanten en activa over via een zogenaamde activa- of handelsfondstransactie.
We lichten hieronder enkele verschillende financieringsvormen toe.

De banklening als klassieke piste
Bij de overname van een matuur bedrijf is de bank vaak het eerste aanspreekpunt. Een banklening is meestal de voordeligste en meest gebruikelijke manier van financieren. Het voornaamste voordeel is dat je volledige zeggenschap behoudt, zonder aandelen over te dragen. Houd er wel rekening mee dat banken doorgaans een aanzienlijk eigen inbreng (25% à 30%) en stevige waarborgen verwachten.

Een solide financieel plan is essentieel. Je moet kunnen laten zien dat je de lening binnen 5 à 7 jaar kan terugbetalen, met realistische scenario’s en een heldere visie op cashflows. Een handige tip: een combinatie van achtergestelde leningen, PIK-leningen en mezzaninefinanciering kan in bepaalde gevallen als quasi-eigen vermogen gelden, waardoor je eigen inbreng beperkt kan blijven. Denk bijvoorbeeld aan een gedekte lening met onderpand, een PIK-lening waarbij de rente wordt opgeteld bij het uitstaande bedrag, mezzaninefinanciering die zowel kenmerken van schuld als van eigen vermogen heeft, een converteerbare lening die je kunt omzetten in aandelenkapitaal of een achtergestelde lening waarbij schuldeisers pas na de andere worden terugbetaald.

Tot slot is het belangrijk te vermelden dat banken als onderdeel van de financiering meestal ook een aantal voorwaarden opleggen in de vorm van zogenaamde financiële verbintenissen. Deze verplichten het management om tijdens de looptijd van de lening bepaalde financiële ratio’s te respecteren, zoals de schuld/EBITDA-ratio, de minimale solvabiliteit of rente-dekkingsgraad. Het niet naleven van deze convenanten kan ernstige gevolgen hebben, zoals het vervroegd opeisbaar worden van de lening.

Je netwerk als hefboom voor financiering
Als je niet genoeg eigen middelen hebt, kun je altijd aankloppen bij je vrienden, familie en fans. Zij kunnen je helpen met een achtergestelde lening (vaak met een rente van 6–8%) of door kapitaalinbreng, waardoor ze mede-eigenaar worden.

Om dit aantrekkelijker te maken, zijn er fiscale voordelen zoals de Winwinlening en het Vriendenaandeel van de Vlaamse overheid. Beide opties bieden particulieren een belastingvoordeel van 2,5% per jaar op bedragen tot €75.000. Bij de Winwinlening krijg je bovendien een gedeeltelijke bescherming bij faillissement.

Risicokapitaal: kapitaal en expertise voor groei
Wanneer banken zich terugtrekken vanwege te hoge risico’s of een gebrek aan waarborgen, kan risicokapitaal een uitkomst bieden. Dit kapitaal komt van investeerders die in ruil voor aandelen investeren, vaak voor een beperkte periode van 3 tot 7 jaar, met de bedoeling om hun aandeel later met winst te verkopen.

Typische aanbieders zijn durfkapitaalfondsen, business angels (ervaren ondernemers die zelf investeren), private equity fondsen, overheidsfondsen zoals PMV, het investeringsfonds van de Vlaamse Overheid. Ook family offices, het investeringsvehikel van vermogende families, treden steeds vaker op als risicokapitaalverschaffers, met een focus op de lange termijn en vaak een actieve betrokkenheid bij het bedrijf.

Overname financieren via de target: “debt push down”
Bij een debt push down wordt een deel van de overnameschuld overgedragen naar de operationele vennootschap die wordt overgenomen. In de praktijk wordt er vaak een speciaal overnamevehikel opgericht dat de target aankoopt. Daarna sluit de target zelf een lening af en keert een (super)dividend uit aan de holding, die hiermee haar overnameschuld aflost. De terugbetaling van de lening gebeurt vervolgens via de verwachte kasstromen van de exploitatievennootschap. Dit mechanisme is fiscaal en financieel aantrekkelijk, omdat een holding meestal geen belastbare winst genereert en de rentevergoedingen daar vaak niet aftrekbaar zijn. Door de schuld op het niveau van de target te plaatsen, kan dit fiscale nadeel worden omzeild. Bovendien krijgen schulden die dichter bij de operationele activa en cashflows liggen doorgaans betere kredietvoorwaarden.

Naast de traditionele banklening zijn er talloze alternatieven om je overname te financieren. Het is cruciaal om bij elke financieringsoptie drie belangrijke zaken goed te overwegen: je terugbetalingscapaciteit, de garanties die je kunt bieden en de mate van mede-eigenaarschap die je bereid bent te accepteren. Het betrekken van een bank als bron van financiering kan hierbij ook overwogen worden.
(Auteur: Alexia Colpaert):

Hier is een overzichtelijke tabel met de financieringsbronnen zoals toegelicht in het bovenstaande artikel

[[Table]]

Extra toelichting per bron:

• Banklening (klassiek)
  Banken vragen doorgaans 25–30 % eigen inbreng en zekerheden. Een sterk financieel plan met realistische kasstroomprojecties is cruciaal, met terugbetalingstermijnen over 5–7 jaar.deminornxt.comblogbe.vgd.eu
• Quasi‑eigen vermogen via schulden
  Financiële instrumenten zoals achtergestelde leningen, PIK-leningen en mezzanine worden soms als quasi‑eigen vermogen gezien, wat de eigen inbreng kan verlagen.deminornxt.com
• Netwerk‑financiering (Friends, Family & Fans)
  Mogelijkheid tot achtergestelde lening of kapitaalinbreng met rente van 6–8 %. Fiscaal gunstige opties zoals Winwinlening en Vriendenaandeel bieden 2,5 % belastingvoordeel per jaar op bedragen tot €75.000; Winwinlening biedt extra bescherming bij faillissement.deminornxt.com
• Risicokapitaal
  Ontsluit kapitaal én expertise via durfkapitalisten, business angels, private equity-fondsen, PMV of family offices (vaak investeerders met langetermijnvisie en betrokkenheid).deminornxt.com
• Debt push-down via target
  Laat de target de lening afsluiten en (super)dividend uitkeren om schuld af te lossen op holdingniveau. Hierdoor wordt schuld gedragen door de operationele entiteit, wat fiscaal en krediettechnisch aantrekkelijk is.deminornxt.com
• Gecombineerde mix
  Vaak noodzakelijk om verschillende bronnen te combineren afhankelijk van de situatie. Drie cruciale drijfveren: terugbetalingscapaciteit, waarborgen, en mate van mede‑eigenaarschap die je accepteert.