Hoe pak je een bedrijfsovername aan?

Wat moet je doen om een zaak over te nemen?

Door de vergrijzing neemt het aantal ondernemers 55+ die binnenkort met pensioen gaan en zullen stoppen met werken, nog steeds toe. Volgens een studie van het VLAIO Bedrijfsoverdracht in Vlaanderen 2019 verwacht minder dan de helft van deze ondernemers een familiale overdracht. Er komen dus heel veel bedrijven en handelszaken beschikbaar om over te nemen.

Hoe pak je een bedrijfsovername aan?

Voorbereiding
Een bedrijf op het oog
Afronden
Hulp bij bedrijfsovername

Een goede voorbereiding is het halve werk

Zet voor jezelf de volgende dingen goed op een rij: Bepaal de strategie van je eigen onderneming. Wat is voor jou het belangrijkste aspect bij de bedrijfsovername?

Ben je een starter? Of ben je al een ondernemer en wil je sneller groeien via een overname?

Wil je in andere regio's hetzelfde product of dienst aanbieden of wil je aanvullende producten of diensten aanbieden aan je bestaande cliënteel?. Bepaal dan welke eisen je stelt aan de bedrijfsovername of dit de juiste manier is om uit te breiden. Hoe wil je dat je bedrijf verder groeit? Gaat dit goed samen met het over te nemen bedrijf? Zijn er synergievoordelen? Stel aan de hand van deze analyse een strategie op en zorg voor een duidelijke planning.

Beschik je over een "oorlogskas"?

Beschik je over ruim voldoende geldmiddelen die je niet direct nodig hebt voor je eigen zaak? Hou er rekening mee dat je toch wel minimaal 20% tot 30% van de overnamesom zelf zal moeten inbrengen. Naast de overnamesom zijn er ook de transactiekosten. Ook voor onderzoek en controle voor overnames die uiteindelijk niet doorgaan zal je kosten moeten maken. Denk daarbij aan kosten van de overnameadviseurs, accountants voor het boekenonderzoek, juristen voor de overeenkomsten.

Selecteer een ervaren overnamebegeleider om je te ondersteunen in dit hele traject. Overnamebemiddelaars kunnen je helpen met zoeken naar de juiste bedrijven, analyseren van de juiste overnamecondities, het voeren van onderhandelingen en bij succes het opstellen van de benodigde overeenkomsten. Overnamemarkt biedt een lijst van overnamebegeleiders gerangschikt per provincie en per beroepsgroep

Stel een profiel op van de ideale overname.

Maak een profiel van de onderneming die je voor ogen hebt. Zoekprofiel. Dit profiel is je houvast bij de zoektocht naar kandidaat-ondernemingen.

Ben je al ondernemer? Hoe gaat je huidige bedrijf dan samenwerken met het bedrijf dat je zult overnemen?

Er zijn hierbij onder andere de volgende mogelijkheden:

fusie.
overname
participatie,
joint-venture,
franchise,
licentieovereenkomst,
vrijblijvende associatie,

Welke kenmerken moet de onderneming hebben? Hou bijvoorbeeld rekening met de gewenste omvang en activiteiten, aantal personeelsleden, bedrijfscultuur en milieuaspecten van de over tee nemen onderneming. Denk ook aan afhankelijkheid van afnemers en leveranciers en positie van de huidige zaakvoerder - aandeelhouder.

Wat zeggen de cijfers? omzet, rendement en solvabiliteit van de over te nemen onderneming?

Waar vind je een over te nemen bedrijf?

Verken overnamemarkt.be

Zoek uit wat bij de verschillende bedrijven de groeikansen zijn en met welke beperkingen je rekening moet houden bij een overname.

Een snelle SWOT-analyse kan uitkomst bieden,

Wat zijn de Strengths (sterke punten), Weaknesses (zwakke punten), Opportunities (kansen) en Threats (bedreigingen) ?

swot

Om de markt te verkennen kan je je eigen netwerk inzetten. Ook kan je zoeken via banken en accountantskantoren en natuurlijk via het overnameplatform Overnamemarkt.

Selecteer een onderneming. Als je een goed zicht hebt op je doelen zal makkelijker je het bedrijf selecteren dat het beste aan jouw eisen voldoet.

Bij het selecteren van een bedrijf moet je je zo volledig mogelijk laten informeren. Ook in deze fase geldt dat het raadzaam kan zijn om informatie in te winnen via een overnamespecialist.

Een greep uit de dingen waar je op moet letten:

omzet,(evolutie - groeiend of stagnerend)
winstgevendheid, (idem)
reputatie, (check Google!)
historiek
juridische structuur,
personeel,
productieproces, (patenten?)
financiële en fiscale situatie,
vooruitzichten,
concurrentiepositie.

Een bedrijf op het oog
Heb je na de voorbereiding een bedrijf op het oog, dan kun je de volgende stap in werking zetten samen met je overnamespecialist. Denk daarbij aan de volgende zaken:

Bepaal de waarde. Bepaal de waarde van het bedrijf dat je wilt overnemen. Dit is niet eenvoudig, want er zijn verschillende manieren om de waarde van een bedrijf te berekenen.

Beoordeel de financierbaarheid. Als je een indicatie hebt van de overnamekosten kijk je of en hoe je de overname kunt financieren. Je maakt best een financieringsmix van zoveel mogelijk financieringsbronnen die elkaar versterken:

Eigen middelen,
Vreemde middelen zoals bankleningen
Alle tussenvormen zoals inbreng van participatiemaatschappijen - Achtergestelde leningen door de verkoper(vendor loan) - gespreide betaling of gefaseerde overname (eerst minderheidsbelang een pas in een latere fase alle aandelen overnemen)

Kijk zeker ook de financieringsbehoeften de over te nemen onderneming na. Zowel investeringsbehoeften als werkkapitaal.

Voer onderhandelingen. Is de verkopende onderneming echt geïnteresseerd? Dan kan je onderhandelingen gaan voeren samen met je adviseur. Ga voor een exclusiviteitsovereenkomst met een voldoende lange duur. De verkoper kan dan gedurende die periode niet met andere geïnteresseerden in zee gaan. Hou er rekening mee dat je ook met andere partijen moet onderhandelen, zoals banken en/of financiers. Neem ook de tijd voor de voorbereiding van het boekenonderzoek.

Denk bij de onderhandelingen aan diverse aspecten. Niet enkel de overnameprijs: Ook de manier van betaling, toekomstige betrokkenheid van de huidige aandeelhouders, garantiestellingen, eventuele opschortende of ontbindende voorwaarden...

Afronden
Als alles goed voorbereid is, kan de overname doorgevoerd worden. De laatste stappen voor de feitelijke juridische overdracht die je zeker nog moet doorlopen zijn:

Boekenonderzoek. Toets alle informatie die beschikbaar is over de onderneming die je gaat overnemen. Dit onderzoek heet het ‘due diligence’. Schakel hierbij experten in. Tijdens het onderzoek wordt onder andere gekeken naar jaarrekeningen, contracten met afnemers en leveranciers en het personeel. Als er beperkte afwijkingen naar voren komen ten opzichte van eerdere informatie, kun je zaken uit de ontwerpovereenkomst nog wijzigen. Komen er ernstige onregelmatigheden aan het licht, aarzel dan niet om het overnameproces af te breken. Beter kosten maken om een slechte deal af te blazen dan verder gaan vol twijfels (omdat er al zoveel voorbereidingskosten gemaakt werden)

Definitieve financiering. Maak tijdens de contractonderhandelingen definitieve afspraken met de financierende partijen. Vaak zullen de financiers ook inzage vragen in het hogervermelde boekenonderzoek

Definitieve overnamecontract. Bij de definitieve onderhandelingen stel je de voorwaarden van overname vast. Let op voldoende garanties en zekerheden van de verkoper, aansprakelijkheidsregelingen en het niet-concurrentiebeding. Laat een jurist het overnamecontract grondig nalezen. Het kan in deze fase nog steeds gebeuren dat jij of de verkoper alsnog de onderhandelingen afbreekt.

Overdracht. (closing ) Na tekenen overnamecontract - overschrijving in het aandelenregister - betaling overnamesom is de bedrijfsovername een feit.

Informeer het personeel, de leveranciers en klanten + alle zakenrelaties. Je kunt ook overwegen een persbericht op te maken. Doe dit altijd in overleg met de vorige eigenaars. Zij kennen best de te verwachten reacties van personeel, klanten en leveranciers.

Hulp bij bedrijfsovername
Zoals je hierboven kunt lezen, komt er veel kijken bij het overnemen van een bedrijf. Veel ondernemers maken daarom ook gebruik van specialistisch advies bij overnames. Zo voorkom je dat je een kat-in-een-zak koopt.

De kostprijs voor overnamebegeleiding kan sterk verschillen afhankelijk van de aard van de gevraagde dienstverlening. Vaak is de gehanteerde kostprijs een combinatie van een uurtarief en een succesfee. Het is dus raadzaam om je eerst goed te informeren over de gehanteerde kostenstructuur bij het aangaan van een begeleidingsopdracht. Vraag altijd een voorafgaandelijke schriftelijke, gedetailleerde offerte.

UNIZO Overnamemarkt kan je hierbij ondersteunen:

• Indien de overnameprijs – exclusief het vastgoed – lager is dan € 500.000,- bieden we het UNIZO begeleidingstraject Advies op maat voor KOPERS van een kleine onderneming aan. Dit traject is aan een forfaitaire prijs en wordt uitgevoerd door KBC (toetsing waardebepaling en financieringsmix) en SBB (beknopte due diligence). Bij dit traject vertrekken we vanuit het informatiememorandum dat door (de adviseur van) de verkoper wordt ter beschikking gesteld. Bij voorkeur beschikt je bij aanvang van het traject over een exclusiviteitsperiode van 6 tot 8 weken.

• Indien overnameprijs fundamenteel hoger dan € 500.000,- introduceren we je graag bij een overnamebegeleider in relatie met Overnamemarkt Het beste is om een adviseur te kiezen met een gelijkaardig profiel dan dat van de adviseur van de verkoper.

Overnamebemiddeling in opdracht van de koper start altijd met een intakegesprek. Daarna volgt de offerte met een overzicht van de gevraagde dienstverlening; het uurtarief, en de eventuele succesfee.

Ontvang iedere maand nieuwe tips en advies over bedrijfsoverdracht

Guido Seghers