Grip op het overnameproces: vermijd deze valkuilen bij een overdracht van aandelen (Bron: Intinya)

Een overdracht van een onderneming is een intensief en complex traject waarbij er grote belangen op het spel staan. In deze blogtekst bespreken wij enkele valkuilen waaraan overlaters zich in de praktijk durven te bezondigen, en hoe ze te vermijden.

1. Deel geen vertrouwelijke informatie zonder overeenkomst

De eerste verkennende gesprekken met een mogelijke overnemer zijn vaak informeel. Er is wel interesse maar nog geen concreet overnametraject. Soms worden er al informatieve nota’s uitgewisseld die gegevens bevatten over omzetcijfers, belangrijke klanten, leveranciers of sleutelpersoneel. Als de overname uiteindelijk afspringt, gebeurt het dat de kandidaat-overnemer deze contacten benadert. Dit is niet enkel schadelijk voor de onderneming, maar kan zelfs tot aansprakelijkheid leiden indien er vertrouwelijkheidsverplichtingen werden geschonden of indien er persoonsgegevens werden uitgewisseld zonder instemming van de betrokken personen. Voorzie dan ook een vertrouwelijkheidsovereenkomst met onder meer een niet-afwervingsclausule en een gepaste sanctie.

2. Bereid het boekenonderzoek voor

Kandidaat-kopers zullen op korte termijn heel wat (juridische, financiële, commerciële,…) informatie opvragen. Als overlater ben je daar beter op voorbereid. Een slordige boekhouding, gebrekkige administratie of juridische onregelmatigheden zullen een potentiele koper sneller doen afhaken of heronderhandelen. Laat je begeleiden door professionele adviseurs die al op voorhand de risico’s kunnen identificeren zodat jij ze kan aanpakken vóór de kandidaat-koper het boekenonderzoek aanvat. Ook een ‘vendor due diligence’, dit is een boekenonderzoek op vraag van de verkopende partij i.p.v. de kopende partij, kan veel inzichten verschaffen over de eigen onderneming.

3. Vermijd onnodige ruchtbaarheid aan de transactie

Onderhandelingen over een overname worden om begrijpelijke redenen liever stilgehouden. Interne of externe ruchtbaarheid kan schade toebrengen aan de transactie. In de praktijk wordt om die reden vaak een projectnaam gebruikt. Gebruik verder voor alle communicatie een specifiek en persoonlijk e-mailadres waar geen personeelsleden toegang toe hebben en wissel rechtstreekse contactgegevens uit met de adviseurs die betrokken zijn in het dossier.

4. Laat tijdsdruk geen beperking zijn

Een gemiddeld overnameproces neemt grofweg 6 tot 12 maanden in beslag. Reken daarbij een grondige voorbereiding (cf. punt 2), een onverwacht lang financieringstraject aan de zijde van de koper, het bekomen van informatie of toestemmingen van derde partijen en andere mogelijke onvoorzienbare omstandigheden. Wie onder externe tijdsdruk staat door bijvoorbeeld leeftijd, gezondheid, of het naderende einde van lopende contracten, zal uiteindelijk geneigd zijn sneller toegevingen te doen in de onderhandelingen. Voorzie daarom een realistische en flexibele tijdslijn bij aanvang van de besprekingen.

5. Vermijd geruisloos contracteren

Een overnameovereenkomst kan ‘geruisloos’ tot stand komen. Het is niet vereist dat de partijen over alle elementen een definitief akkoord hebben in een schriftelijke overeenkomst. In principe komt een koop-verkoop van aandelen tot stand bij een akkoord over het voorwerp, dit zijn de aandelen, en de prijs. Let dus op met informeel e-mailverkeer waarbij een akkoord over de prijs wordt bevestigd. Dit zou ertoe kunnen leiden dat de eigendom van de aandelen overgaat en dat de kandidaat-verkoper enkel nog aanspraak maakt op de koopprijs. Werk daarom steeds met een intentieverklaring waarin duidelijke afspraken worden gemaakt over het tijdstip van de eigendomsoverdracht. Daarnaast kunnen onderhandelingen verlopen via vertrouwelijke communicatie tussen advocaten om dit risico in te perken.

6. Focus niet enkel op de prijs

Een kandidaat-verkoper vertrekt doorgaans vanuit een bepaalde prijsverwachting. Een strategische kandidaat-koper kan dit uitspelen door een hoge prijs te koppelen aan een earn-out. Dit is een structuur waarbij de betaling van de koopprijs nog (deels) afhankelijk is van het behalen van bepaalde doelstellingen in de toekomst. Ons advies aan de overlater is steeds om dit zoveel als mogelijk te beperken, nu het lot van de onderneming niet meer (uitsluitend) in handen van de overlater ligt na de overname. Minstens zo belangrijk is de bescherming tegen toekomstige aansprakelijkheden. Indien de verkoper nog ruime vrijwaringen moet verstrekken zonder marktconforme beperkingen, is een gedeelte van de koopprijs nog niet definitief verworven. Kijk dus voor je gemoedsrust naar het totaalplaatje van de voorwaarden.