Tot die bevinding komt Chris Raman, oprichter en managing partner van Ventures4Growth, dat dit jaar 10 jaar actief is in matchmaking diensten voor bedrijven. “Dat is helemaal niet erg”, vindt professor Hans Crijns, partner van Vlerick Business School, voorzitter van het Centrum voor Ondernemerschap en directeur van het Impulscentrum ‘Groeimanagement voor kmo’s’.
“Het is maar goed dat je niet voortdurend bezig bent met de prijs van je bedrijf. Zeker als kmo moet je focussen op je corebusiness. Beursgenoteerde bedrijven zijn wel voortdurend in de weer met hun waarde. Dat brengt korte termijn stress met zich mee, met alle nadelen vandien”, stelt professor Crijns.
Hij vindt het logisch dat veel kmo’s niet weten hoeveel hun bedrijf waard is: “Over het algemeen zijn bedrijfsleiders van kmo’s maar één keer in hun leven bezig met de transitie van hun onderneming, bij een overgave, een overname, een liquidatie, een faillissement,… Pas op zo’n moment word je geconfronteerd met de bedrijfswaarde.”
Toch zijn Hans Crijns en Chris Raman het erover eens dat het goed is om zo om de vijf tot zeven jaar de waarde van je bedrijf te berekenen: “Om te kijken of je ‘goed bezig’ bent en of je (meer)waarde gecreëerd hebt.”
“Ook is het niet stom om even stil te staan bij het feit dat je onverwacht kan overlijden. Het is goed om bepaalde zaken steeds gedocumenteerd te hebben”, stelt Chris Raman.
Hans Crijns aan het woord tijdens de academische sessie met keynote speakers Cato Léonard, Abdu Gnaba, Lex Van Teeffelen & Laurent Wenric
Hans Crijns aan het woord tijdens de academische sessie met keynote speakers Cato Léonard, Abdu Gnaba, Lex Van Teeffelen & Laurent Wenric.
Levensduur bedrijven wordt korter
Chris Raman stelt ook vast dat slechts 13% tot 15% van de familiebedrijven de derde generatie haalt.
“De levensduur van (familie)bedrijven wordt sowieso korter doordat we in een wereld leven waar alles steeds sneller gaat en complexer wordt. Waar de levensduur van een onderneming vroeger gemiddeld 100 jaar was, is dat vandaag 40 jaar.
Goede afspraken maken goede vrienden
Bedrijven houden vandaag dus steeds sneller op te bestaan. Voor familiebedrijven is een overdracht of een overname volgens Hans Crijns en Chris Raman dubbel zo moeilijk omdat er naast de rationele ook emotionele en interrelationele aspecten komen kijken. De ondernemer verandert en wordt ouder, er komen schoonfamilie, kinderen en kleinkinderen bij, de markt verandert, het aantal medewerkers verandert, het eigendom verandert, er komen aandeelhouders bij,…
“Probeer dat allemaal maar eens te blijven controleren. Buitenstaanders kunnen een belangrijk handje helpen om dat hele proces in goede banen te leiden”, stelt Hans Crijns verder. “Voor familiebedrijven is het zeer belangrijk om een goede corporate governance te hebben en om binnen de familie goede afspraken te maken omtrent de overdracht. Het klinkt soft, maar praten, praten, praten over de opvolging is de boodschap. Ondernemers denken vaak dat ze onsterfelijk zijn. Op een bepaald ogenblik worden ze dan geconfronteerd met een situatie waar ze nog nooit over nagedacht hebben.”
1.000 bedrijven per jaar op overnamemarkt
Er komen jaarlijks zo’n 1.000 bedrijven voor overname op de markt.
“In ons land zijn er 700.000 bedrijven met een resultaatrekening. Daarvan zijn er 200.000 met personeel. Laat ons de 570.000 bedrijven zonder personeel even buiten beschouwing laten. Nauwelijks 30.000 bedrijven stellen meer dan 10 mensen te werk. Van deze 30.000 bedrijven zijn er 20.000 die de moeite waard zijn. Gelet op het feit dat iemand gemiddeld 20 jaar de leiding heeft in zijn bedrijf, maakt dat er jaarlijks ongeveer 1.000 bedrijven die de moeite waard zijn, in aanmerking komen voor overname.”
Transities binnen bedrijven zelf
Maar naast overnames zijn er binnen (familie)bedrijven ook andere transities mogelijk: management buy-ins, management buy-outs, vernieuwing van aandeelhouderschap, vernieuwing van leiding, vernieuwing in productmarkt combinaties,...
“Hoe meer kennis er over transitie aanwezig is bij ondernemers, hoe beter het is voor onze economie”, stelt Chris Raman.
“Elk bedrijf heeft een corpus, een animus en een spiritus. De essentie van de transitie is de spiritus”, voegt de professor eraan toe.
“Vandaar dat wij voor familiebedrijven altijd een genogram maken, ook bij bedrijven waarin nog maar weinig familie actief is. Achter een bedrijf zitten altijd individuen en het is belangrijk om te begrijpen hoe ze zich ten opzichte van elkaar en van de aandeelhouders verhouden”, besluit Chris Raman.
Op de foto: van links naar rechts: Professor Lex Van Teeffelen, Marie Depelssemaker (Transeo), Chris Raman (V4G), Doctor Abdu Gnaba & Eric De Bruyckere (V4G)
